„Inny Punkt Widzenia. Rozmowy o współczesnym świecie” Grzegorz Miecugow (Wydawnictwo HELION)

 „Inny Punkt Widzenia. Rozmowy o współczesnym świecie” to zbiór 21 wywiadów przeprowadzonych przez Grzegorza Miecugowa w ramach programu telewizyjnego „Inny Punkt Widzenia” emitowanego przez stację TVN 24. To rozmowy z przedstawicielami nauki, polityki, szeroko rozumianej kultury. Począwszy od (najbardziej mnie interesującego) wywiadu z prof. Władysławem Bartoszewskim po, moim zdaniem najtrudniejszą intelektualnie, wymagającą od czytelnika większego zaangażowania, rozmowę z prof. Aleksandrem Wolszczanem. A wszystko to w przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Nie dziwi zatem fakt, że wydarzenie to stało się obok wiwisekcji okresu komuny w Polsce (choć nie tylko), jednym z wątków prowadzonych rozmów. Grzegorz Miecugow wraz z rozmówcami bowiem snuje rozważania o tym, jaka będzie Polska po wejściu do Unii, czy i co się zmieni, jak wpłynie to na polskie społeczeństwo, polską politykę, polską kulturę... Wnioski płynące z tych rozważań były różne, ale miały jeden wspólny mianownik: zmiana.

Dla osób z mojego pokolenia, których integracja Polski z Unią Europejską przypadła na okres dojrzałej już świadomości politycznej, społecznej, kulturowej, nazwijmy ogólnie: narodowej, konfrontacja tych zapowiedzi z rzeczywistością pointegracyjną stanowiła ciekawe doświadczenie. Zaskakujący bowiem był „proroczy” wymiar wypowiedzi. Nie dziwi zatem fakt, że „Dokonanie wyboru [rozmów do publikacji, przyp. Czytadło Pisadło] było dość trudne, albowiem każda z ponad siedemdziesięciu już rozmów była inna, każda w jakiś sposób szczególna”. A i owszem. Dla mnie najlepszym poparciem tej tezy był fakt, że po przeczytaniu książki mój egzemplarz wyglądał jak barwny wachlarz od kolorowych zakładek samoprzylepnych, którymi zaznaczyłam ciekawsze fragmenty będące jednak głównie spostrzeżeniami o charakterze socjologicznym, charakteryzujące nas: Polaków, Europejczyków, ale i współczesną rzeczywistość. Spostrzeżenia te przybierały czasami ton refleksyjny, a czasami niezwykle ostry, krytyczny, bezkompromisowy. No właśnie, a jacy jesteśmy: my Polacy, my Europejczycy, jaki jest współczesny świat? Z wypowiedzi rozmówców Miecugowa wyłania się obraz dość niejednolity, a przy tym w mojej subiektywnej ocenie raczej trudny do określenia go pozytywnym: „Świat psieje (…) Nas już nie interesuje życie. Nas interesuje podglądanie” ( Zbigniew Preisner), „Politycy to jest szczególna swołocz (…)” (Jan Nowicki), „(...) większość ludzi nie jest ciekawa rzeczywistości. Zaspokaja się stereotypami i mitami” (Andrzej Stasiuk), „To, co mnie troszeczkę denerwuje u nas, ale to chyba cecha bardzo wielu narodów europejskich: ciągle uważamy, że jesteśmy pępkiem świata (...)” (Robert Korzeniowski). Ten krytyczny, wręcz depresyjny ton, łagodzą jednak bardziej optymistyczne akcenty: „Dzisiaj wnuki i prawnuki niegdysiejszych chłopów małorolnych (…) są na zupełnie innym poziomie osiągnięć materialnych” (Władysław Bartoszewski), „W człowieku jest dużo dobra potencjalnego, tylko trzeba je w nim przebudzić, wydobyć je, a to można zrobić tylko przez życzliwość i szacunek do drugiego człowieka” (Ryszard Kapuściński), czy „(...) na razie bierzemy garściami wszystko, co się świeci, a niekoniecznie smakuje. Ale to musi minąć, musi się przejeść” (Bartosz Waglewski). Nie mogę w tym miejscu uciec od bardziej osobistej refleksji. Dwie spośród zamieszczonych w publikacji Miecugowa wypowiedzi stanowiło dla mnie zaskoczenie. Pierwsza, z Markiem Kondratem, bo niezwykle elokwentna, cechująca się piękną polszczyzną... Druga, ze Stanisławem Lemem, bo... „Zaledwie milion lat temu powstali protoludzie, ludzie, a potem homo sapiens, a więc człowiek, który jest bardzo nieprzyjemną jednostką”... dowcipna.

Mamy zatem 21 rozmów, 21 spojrzeń na współczesny świat. Każde z nich inne, każde rzeczowe i dające do myślenia. Polecam zatem tę książkę tym wszystkim, którzy „lubią ciekawe dyskusje”. Gwarantuję, że takie właśnie w niej znajdziecie.